Systemisch werken

We denken graag dat we vrij kiezen. Dat we onze loopbaan, relaties en gedrag vormgeven op basis van wat we willen. Maar vaak sturen onzichtbare patronen ons veel sterker dan we doorhebben. Systemisch werken maakt die patronen zichtbaar zodat je niet langer herhaalt wat ooit nodig was, maar kiest wat nu klopt. Met Enso Ontwikkeling help ik mensen en teams om opnieuw balans te vinden in de systemen waar ze deel van uitmaken: families, organisaties en samenwerkingsverbanden. Want pas als je begrijpt waar iets vandaan komt, kun je echt iets veranderen.

Ate op trap

Wil jij een keer een opstelling ervaren? Meld je dan aan voor één van de opstellingavonden!

Wat is systemisch werken?

Systemisch werken is een manier van kijken naar menselijk gedrag en samenwerking. Het uitgangspunt is dat ieder mens onderdeel is van meerdere systemen, van je gezin van herkomst tot je team op het werk. Binnen die systemen ontstaan onbewuste dynamieken: loyaliteit, verantwoordelijkheden, posities en verstrikkingen die bepalen hoe jij je voelt, denkt en handelt.

Door systemisch te werken, onderzoek je de onderliggende ordening in plaats van de zichtbare klacht. Je kijkt niet alleen naar de persoon, maar naar het gehele systeem. Door middel van opstellingen kijken we niet naar wat er gebeurt, maar waarom het gebeurt.


Systemisch werk kent verschillende vormen. Ik integreer de systemische blik in mijn werk met teams maar werk ook graag met opstellingen: familieopstellingen en organisatieopstellingen.

  • Bij familieopstellingen ontdek je hoe je gezin van herkomst je gedrag en keuzes in het hier en nu beïnvloedt. Hierdoor ben je in staat om je oude patronen los te laten om vrijer te leven.

  • Bij organisatieopstellingen onderzoeken we de dynamiek binnen teams en bedrijven, om samenwerking, leiderschap en besluitvorming te verbeteren.

Zo brengen we inzichten niet alleen op individueel niveau, maar ook in de context waarin jij leeft en werkt.

Wil jij een keer een opstelling ervaren? Meld je dan aan voor één van de opstellingavonden!

De basisprincipes van systemisch werken

De basis van systemisch werk rust op drie eenvoudige maar krachtige principes: binding, orde en balans.

  • Binding: iedereen hoort erbij. Uitsluiting of ontkenning verstoort de natuurlijke stroming in een systeem.

  • Orde: er is een natuurlijke hiërarchie, gebaseerd op tijd, plek en rol. Als die volgorde wordt verstoord, ontstaat spanning.

  • Balans: in elk systeem is een evenwicht tussen geven en nemen. Wanneer dat verstoord raakt, stokt de verbinding.


Door deze principes toe te passen in persoonlijke groei, relaties of samenwerkingsverbanden ontstaat inzicht in wat er écht speelt. Wat eerst ongrijpbaar leek (spanning in contact, een terugkerend patroon of een blokkade in jezelf) krijgt betekenis. Systemisch werken is geen methode of trucje, maar een manier van kijken. Een manier om voorbij gedrag te gaan en de onderstroom te begrijpen die mensen met elkaar verbindt.

Wil jij een keer een opstelling ervaren? Meld je dan aan voor één van de opstellingavonden!

Systemisch werken bij Enso Ontwikkeling

Ik gebruik systemisch werken als fundament in mijn coaching en begeleiding. Niet om problemen op te lossen met snelle methodes, maar om duurzame beweging te creëren. We werken met opstellingen, reflectie en scherpe observatie. Altijd in een veilige, onderzoekende setting. De aanpak is confronterend waar nodig, compassievol waar het mag en altijd gericht op groei.

Wil je ontdekken wat systemisch werken jou, je relaties of je team kan brengen? Neem contact op en ervaar hoe helderheid in de onderstroom leidt tot rust, richting en groei.